Nu de behoefte aan klimaatactie toeneemt, willen busoperatoren in België graag overschakelen op elektrische voertuigen. En nu de dieselprijzen de pan uit rijzen, wordt elektrificatie een nog aantrekkelijker optie, omdat het een manier biedt om de brandstofkosten te drukken.
Dieselvloten laten exploitanten over aan de volatiele prijzen van fossiele brandstoffen. Klassieke voertuigen zijn snel van brandstof voorzien, maar de prijs is niet onderhandelbaar en steeds hoger. Het opladen van elektrische voertuigen biedt daarentegen een toolkit om de stijgende energiefacturen onder controle te krijgen. Opladers bieden flexibiliteit: ze stellen u in staat de energiekosten te verlagen door de oplaadsnelheid te vertragen of door in te pluggen wanneer de prijs van elektriciteit laag is. In de wereld van elektrische wagenparken noemen we dit slim opladen.
In België kunnen vlootbeheerders dankzij slim opladen inspelen op de nieuwe ‘capaciteitstarieven’ voor elektriciteit. In heel Europa verschuift de elektriciteitsregelgeving om de vraag op de netten te verminderen, en België is geen uitzondering. De netbeheerder voert een capaciteitstarief in om efficiënt energiegebruik te stimuleren. Volgens de nieuwe regels zullen gebruikers met grote netaansluitingen meer betalen en zal het maandelijkse piekverbruik van elektriciteit een groot deel van de energiefactuur bepalen.
Voor Belgische vlootbeheerders die elektrificatie overwegen, zijn er dus twee belangrijke vragen:
- Hoe beperk ik de grootte van mijn netaansluiting?
- Hoe verminder ik mijn piekvermogen gebruik?
Slim opladen biedt een eenvoudig antwoord op deze twee vragen. Slimme oplaadsoftware past aan wanneer en hoe snel u oplaadt, en vermindert zo de druk op het elektriciteitsnet. Dit betekent dat u grote wagenparken van stroom kunt voorzien met kleine netaansluitingen, terwijl u de pieken in het energieverbruik afvlakt. En dat betekent weer lagere facturen.
Laten we eens nader bekijken wat het capaciteitstarief wil bereiken en hoe exploitanten hierop kunnen inspelen door een slimme tarifering toe te passen.
Waarom is het capaciteitstarief ingevoerd?
Tegen 2030 zullen er in Vlaanderen naar schatting 1,5 miljoen elektrische voertuigen rijden. Hierdoor zal de vraag naar elektriciteit toenemen. Er zijn verschillende manieren om die toegenomen vraag te beheren. Eén manier is investeren in netwerkinfrastructuur. Een andere manier is het uitvaardigen van regelgeving die de consument ertoe aanzet zijn gedrag te wijzigen, zijn energieverbruik te spreiden en zo de druk op het net te verminderen. Dit is wat het capaciteitstarief moet doen.
Hoe is het capaciteitstarief opgebouwd?
Het capaciteitstarief omvat een netto-gebruikstarief. 50% van dit tarief is gebaseerd op het aansluitvermogen van de verbruiker (d.w.z. de grootte van zijn netaansluiting in kVA). De andere 50% is gebaseerd op het hoogste maandelijkse elektriciteitsverbruik van de verbruiker. Eenvoudig gezegd: als u de grootte van uw netaansluiting kunt beperken en uw maandelijkse piekverbruik kunt verminderen, betaalt u minder.
Hoe kan slim opladen het piekgebruik verminderen en de omvang van de netaansluiting beperken?
Met slimme oplaadsoftware kunnen wagenparkbeheerders de oplaadbelasting spreiden over de tijd. Dit betekent dat zij hun wagenpark van stroom kunnen voorzien en tegelijkertijd de maandelijkse pieken kunnen verlagen en de behoefte aan grote netaansluitingen kunnen verkleinen.

Hoe werkt slim opladen eigenlijk? Laten we zeggen dat een exploitant een vloot van 4 bussen heeft, die worden opgeladen in een depot met een netaansluiting van 400 kVA. Ze zouden alle beschikbare stroom via die netaansluiting kunnen gebruiken en elk van de 4 bussen opladen met 100 kVA. 4 x 100 kVA zou de exploitant een piek van 400 kVA geven, wat de piekcomponent van hun capaciteitstarief zou bepalen.
Een andere mogelijkheid is dat de exploitant, om een lagere piek te bereiken, slimme oplaadsoftware gebruikt om de bussen langzaam en met een laag vermogen te laden. De software zou bijvoorbeeld de 4 bussen ’s nachts kunnen opladen met 25 kVA, in plaats van in 2 uur met 100 kVA. 4 x 25kVA zou hun piek afvlakken, waardoor ze een zachte heuvel van 100kVA zouden krijgen in plaats van een steile berg van 400kVA. Als de exploitant de pieken gedurende de maand op dit niveau zou houden, zou dit resulteren in lagere facturen.
Dezelfde logica geldt voor de uitdaging om de omvang van de netaansluitingen te beperken. Als de exploitant vanaf het begin rekening had gehouden met slim laden, zou hij geen netaansluiting van 400 kVA nodig hebben gehad – hij had een netaansluiting van 100 kVA kunnen krijgen. Dit zou de netaansluitingscomponent van hun capaciteitstarief 4 keer kleiner hebben gemaakt. En als de exploitant zou besluiten nog meer voertuigen toe te voegen, zou hij zijn oplaadschema kunnen aanpassen om de belasting over de tijd te spreiden, waardoor de behoefte aan een grotere netaansluiting kleiner zou worden.
Naast het gebruik van intelligente oplaadsoftware is het mogelijk om op wagenparkdepots onsite batterijen te installeren. Deze accu’s leveren extra capaciteit en vormen een alternatieve energiebron waaruit kan worden geput. Net als met slimme oplaadsoftware kunt u met accu’s de omvang van de netaansluiting beperken en piekverbruik afvlakken.
Dit artikel is geschreven voor Busworld (Foundation) door Zenobē. Als u geïnteresseerd bent om meer te leren over slim opladen en andere opties om uw elektriciteitsrekening te verlagen, zorg er dan voor dat u aanwezig bent op de infovergadering ‘Capaciteitstarief en hoe je energiefactuur beperken met smart charging?‘, waar Peter Pauwels, Zenobē’s General Manager voor de Benelux, een presentatie zal geven.